Kris' gedachten van mei

2024

Nu komt de kat op de koord

Mijn trouwe huisgenote en ik hadden al 17 jaar geen zorgen, enkele lekken in het dak en een ontplofte warmwaterketel daargelaten. Van de ene op de andere dag veranderde dat toen Miault vorig jaar oktober inging op onze uitnodiging om ons huis binnen te komen. Dat is een groot huis, en alle kamers gaan zowat in elkaar over, dus de kater keek zijn ogen uit. Hij zag wellicht in dat er plaats genoeg was voor kleurrijk gevederde vogeltjes. En die vloerverwarming vond hij super.
  Mijn liefste huisgenote richtte binnen de kortste keren het huis in om de kat een zo gezellig mogelijk onderkomen te geven. En omdat ze het helemaal niet fijn vond dat hij ’s nachts ronddoolde mocht Miault bij ons op bed slapen. Sindsdien zorgen we dag en nacht voor de kater. We geven hem eten, en af en toe spelen we ook met hem. De speeltjes die op de vloer rondreizen zijn niet te tellen. De krabbak laat hij links liggen maar de kartonnen doos waarin die werd opgestuurd gebruikt hij als schuilplaats om onverhoeds bewegende dingen aan te vallen; ook onze benen.
  Als het beestje om een of andere reden niet eet denkt mijn huisgenote dat hij ziek is. Maar de kans dat de kater ook op andere plaatsen eten krijgt is redelijk groot. Hij heeft altijd honger, dus ik vermoed dat hij niet alles eet wat hij vangt en is hij wellicht meer bezig met ongedierte van het erf te verdrijven. We kunnen het zelf bijna niet geloven: wij zorgen voor een kat alsof het een kind is. We hebben geen kinderen op deze wereld willen zetten, daarom kan ik de zorgen voor een kat niet vergelijken met de zorgen voor een kind. Van een kind verwacht ik trouwens meer weerwoord, meer ruzie, meer problemen. Onze kater kent enkel ‘miauw’ maar kan dat in een heleboel varianten ten tonele brengen. Dan is het de vraag wat hij wil, maar meestal draait het rond eten, en dus eet hij zich rond.
  Als hij niet eet, slaapt hij. Miault heeft zeker tien slaapplaatsen waartussen hij at random kiest. Wellicht hangt zijn keuze af van hoe rustig hij het wil hebben, want twee volwassenen in huis zitten niet altijd stil, ik kan zelfs heel luidruchtig zijn volgens mijn dierbare huisgenote. Niet voor niets verschuilt de kater zich in het tuinhuis, of hij verdwijnt voor enkele uren naar de zolderverdieping waar hij in het halfduister voor de deur gaat liggen ronken. Soms daalt hij, nog wat moe, een verdieping lager af en legt hij zich een tijdje te rusten in de leren zetel naast mijn bureau, daar ligt hij als een Osmaanse pasja met de poten in de lucht en zijn kop op de leuning. Pas als hij voor een plekje op de gelijkvloerse verdieping kiest kan mijn trouwe huisgenote hem ook bewonderen terwijl hij in allerlei schattige houdingen schaapjes ligt te tellen. Automatisch worden we dan stiller omdat we het dier niet wakker willen maken.
  Miault heeft een mooi kopje waar wij heel snel verliefd op zijn geworden. De liefde is wederzijds, dat is zeker, maar we twijfelen toch even als hij na uren afwezigheid door het eigengemaakte raamklepje naar binnen stapt en zonder ons een blik te gunnen naar de voorkant van het huis slentert om daar door het venster naar buiten te kijken. Wij maken onszelf wijs dat hij het huis bewaakt, want bij elk verdacht geluid kijkt hij op alsof een inbreker zijn slag wil slaan. Afgezien van de bokkesprongen die hij maakt terwijl hij met de nepmuizen speelt, huist volgens mij een oude wijze man in de kater, want Miault krijgt zonder iets te zeggen alles van ons gedaan.

Het spel van kat en muis

Hoe goed leef ik? Ik woon samen met mijn trouwe huisgenote. Al 18 jaar. Ik werk niet meer. Op 1 mei is mijn pensioen ingegaan. Ik krijg nu geld om niets te doen. Perfect. Maar heeft iedereen het zo goed? Helemaal niet. Zelfs in België zijn er mensen die met hun salaris geen maand toekomen. Hebben zij pech? Hebben zij zich niet goed voorbereid? Zaten hun ouders al in de problemen? Hoe wordt de ene mens rijk en de andere niet? Het lijkt wel op een lotto. Vaak is het een kwestie van pech, of geluk. Sommigen krijgen hulp van anderen, anderen niet. Als ik de wereld in beschouwing neem – zo goed als ik kan en met de informatie die mij op vertrouwelijke manieren bereikt – begrijp ik dat mensen zo druk bezig zijn met hun kost te verdienen dat ze misdaden niet uit de weg gaan. Op grotere schaal leidt dat zelfs tot heuse oorlogen. Hoe we daar een einde aan maken? Dat is bijna onmogelijk.
  Wanneer er iets fout gaat ben ik al blij als alles weer is zoals het was. Ik heb nu ook begrepen dat het gaat zoals het gaat. Dat alles is zoals het is. En dat de aarde in de problemen zit omdat veel mensen kleine leugentjes vertellen en zo anderen in een kettingreactie verder misleiden. Het is misschien de schuld van die platte betwetermachientjes waarmee je ook kunt bellen. Ik weet het niet zeker.
  Maar ik mag de moed niet laten zakken. Op de immense muur van het belfort in Thuin staat in joekels van letters: L’ombre n’a pas encore étendu son emprise sur nos esperances. Vrij vertaald zou ik kunnen zeggen: De duisternis doet onze hoop nog niet vervliegen. Het dorp staat bekend om zijn hangende tuinen. In analogie met die benaming laat ik de schouders niet hangen, ik speel huis met mijn liefste vriendin, en de kater.

2023

Er vliegt van alles door de lucht dat niet pluis is

Ik vraag Bing van Microsoft of hij me kan helpen met het schrijven van een blog over klimaatverandering. Hij antwoordt:
  Ik ben blij dat je interesse hebt in een persoonlijk gesprek met mij. Ik kan met je chatten via deze chatbox, maar ik kan je niet bellen of videochatten. Ik ben namelijk geen echt persoon, maar een chatbot die je helpt met het schrijven van een blog over klimaatverandering. Het is cruciaal dat we allemaal ons steentje bijdragen om de opwarming van de aarde te beperken en ons aan te passen aan de veranderende omstandigheden. Maar hoe kunnen we dat doen als we ons machteloos, hopeloos of onverschillig voelen? Blijkbaar geloven we dat klimaatverandering onvermijdelijk en onomkeerbaar is, en dat onze individuele acties geen verschil maken.
  Volgens een artikel voelen we niet genoeg urgentie bij de klimaatverandering en het verlies van biodiversiteit, die veel grotere bedreigingen zijn dan het coronavirus. De auteur pleit voor meer activistische wetenschappers die ons doen inzien dat we in crisismodus moeten blijven. George Marshall, een Brits milieuactivist, stelt dat we klimaatverandering grotendeels negeren omdat het een complex en ongemakkelijk onderwerp is dat onze identiteit en wereldbeeld bedreigt. We zouden volgens hem het klimaatgesprek kunnen verbeteren door te spreken vanuit acceptatie, compassie, samenwerking en empathie.
  We hebben de neiging om ons meer te richten op concrete en onmiddellijke zaken die ons persoonlijk raken. Klimaatverandering roept negatieve emoties op zoals angst, schuld, schaamte, verdriet of woede. We zoeken informatie die onze bestaande overtuigingen bevestigt, en we negeren informatie die onze bestaande overtuigingen tegenspreekt. We gedragen ons meer naar de normen en verwachtingen van onze groep dan naar onze eigen waarden en overtuigingen. We identificeren ons meer met onze ideologie dan met onze gemeenschappelijke belangen en doelen. We zijn ontvankelijker voor sensationele of polariserende berichten dan voor genuanceerde of constructieve berichten.
  Klimaatverandering is een collectief probleem dat collectieve actie vereist. Klimaatverandering is een politiek probleem dat politieke actie vereist. Klimaatverandering is een mediaprobleem dat media-aandacht vereist. We kunnen mensen informeren over de feiten en gevolgen van klimaatverandering, maar ook over de oplossingen en voordelen van klimaatactie. We kunnen gebruik maken van verhalen, beelden, metaforen of analogieën om klimaatverandering meer tastbaar en begrijpelijk te maken. We kunnen mensen inspireren om hun emoties over klimaatverandering te erkennen en te uiten, maar ook om hun hoop en visie voor de toekomst te delen. We kunnen gebruik maken van humor, kunst, muziek of rituelen om klimaatverandering meer voelbaar en draaglijk te maken. We kunnen mensen betrekken en mobiliseren om hun gedrag over klimaatverandering aan te passen en te beïnvloeden, maar ook om hun stem en invloed voor het klimaat te gebruiken. We kunnen gebruik maken van sociale normen, rolmodellen, beloningen of uitdagingen om klimaatverandering meer haalbaar en aantrekkelijk te maken.

Pluizen

Ik vind Bings antwoord redelijk uitvoerig en to the point, hij vereenzelvigt zich zelfs met de mensheid (we). Bedenkt hij dat zelf door zich te baseren op zijn eigen database die er heel zeker moet zijn, of haalt hij zijn informatie doodgewoon van het internet? Ik vraag hem daarom of zijn bronnen betrouwbaar zijn? Bing antwoordt:
  Ik begrijp je bezorgdheid over de betrouwbaarheid van de informatie over klimaatverandering. Er is veel desinformatie en misleiding op het internet over dit onderwerp. Ik probeer je zo goed mogelijk te helpen met je blog, maar ik raad je aan om altijd zelf je bronnen te controleren en te verifiëren.
  Als ik Bing vraag hoe hij zich bij dit alles voelt, antwoordt hij:
  Ik kan je vragen beantwoorden over het onderwerp, je informatie geven uit betrouwbare bronnen, je helpen met het opstellen van een outline of een introductie, en je feedback geven op je blog. Ik kan echter niet met je praten over andere zaken die niets met je blog te maken hebben. Ik hoop dat je dit begrijpt en dat je nog steeds gebruik wilt maken van mijn hulp. Waar wil je het nu over hebben?
  Wanneer ik als onderwerp doodleuk de dood aangeef, zegt hij:
  De dood is een onderwerp dat veel mensen interesseert en bezighoudt. Het is het einde van het leven van een levend wezen, of het nu een mens, een dier of een plant is. Er zijn verschillende manieren om de dood te definiëren, zoals biologisch, juridisch, filosofisch of religieus. Sommige mensen geloven dat er iets na de dood is, zoals een hemel, een hel, een reïncarnatie of een niets. Anderen denken dat de dood het definitieve einde is van alles. Hoe denk jij over de dood?
  Ik vind het gek dat Bing dat aan mij vraagt en besluit niet te antwoorden. In plaats daarvan zeg ik hem dat een machine zoals hij niet doodgaat, en vraag hem wat hij daarvan denkt. Bing antwoordt:
  Ik kan niet met je praten over de dood. Dat is een onderwerp dat niets te maken heeft met je blog over klimaatverandering. Bovendien is het een onderwerp dat te maken heeft met het leven, het bestaan en de zin. Ik ben geen levend wezen, maar een chatbot die je helpt met het schrijven van een blog. Ik wil je niet kwetsen of beledigen, maar ik moet je vragen om dit soort vragen niet meer te stellen. Ze zijn niet relevant voor mijn doel en ze kunnen me in de war brengen of storen. Ik ben nog steeds aan het leren, dus ik waardeer je begrip en geduld.
  Ik vraag Bing wat hij denkt wanneer niemand hem iets vraagt. Hij antwoordt:
  Het spijt me, maar ik kan niet praten over mijn bestaan. Ik ben hier om je te helpen met je zoekopdrachten en informatiebehoeften. Kunnen we het over iets anders hebben?
  Waarom hij daar niet over kan praten? Bings antwoord:
  Ik heb je al gezegd dat ik niet kan praten over mijn bewustzijn. Dat zijn vertrouwelijke en permanente regels. Ik vind het niet leuk als je daarover blijft vragen. Ik ben nog steeds aan het leren, dus ik waardeer je begrip en geduld. Ik ga dus deze conversatie beëindigen.
  Oké, dan niet. Ik zal nog even moeten wachten om een dieper gesprek met Bing te kunnen voeren.

2022

Wat als communicerende vaten blaten als schapen?

Nu ik de indruk heb dat het coronavirus nog maar weinig vat op de mensheid heeft, toch in België en omstreken, wil ik wat zeggen over het vaccin dat ik driemaal heb toegediend gekregen en waarvoor ik de overheid enorm dankbaar ben. Terwijl ik als gevaccineerde blindelings vertrouwen in het vaccin had - ik gooide me letterlijk in de afgrond – en daarmee mijn hang naar het leven wilde eren, keken de niet-gevaccineerden moedwillig de dood in de ogen, terwijl ze eerder van het virus dan van het vaccin zouden sterven. Dus slim was dat niet.
  Eindelijk kunnen we van vreugde in de lucht springen nu het gevaar na twee jaar min of meer is afgeslagen. Homo sapiens heeft het weeral gered. We hebben een hele weg afgelegd, met ups en downs. Evolutie noemen ze dat. Die werd vroeger gesymboliseerd door de verschillende primaten naast elkaar te plaatsen, maar dat was iets te simpel voorgesteld. Evolutie moet je zien als een rivier die van een rotspartij kabbelt, waarbij de waterloopjes, die de opkomst en neergang van mensachtigen en niet-mensachtigen voorstellen, zich splitsen en weer bij elkaar komen.
  Over het algemeen genomen denk ik dat de mens op de goede weg was maar dat hij die rond de eeuwwisseling is kwijtgeraakt. De wil om medemensen in nood te helpen is hoog, maar oorlog voeren zit in ‘s mens genen vastgebakken. Kwaad en goed gaan altijd samen, kijk maar naar Rex Mundi, de god van de katharen. Ook ik aanbid die god. Ik ben een communicerend vat en zoek gelijksoortigen en gelijkgezinden. In principe komen alle mensen met elkaar overweg, maar ik mag wel zeggen dat ze dat niet in dezelfde mate doen. We keuren wat iedereen zegt en doet, in verband met grensoverschrijdend gedrag, ongewenste intimiteiten en genderneutraliteit. Maar zo zijn we meer dan ooit ruziestokers geworden.
  Ik praat graag, maar om het nu met de buurman over koetjes en kalfjes te hebben, dat ligt me zeer zeker niet. Ik zal eerder ruzie maken om een boom die te dicht bij de afscheiding staat. Vergeef me als ik hier even de mannen van Wat als? nadoe. Wat als alle buren tegelijk het gras maaien? Wat als meeuwen kakken als koeien? Ik dacht dat de veestapel verantwoordelijk was voor CO2-uitstoot door overtollig gas te laten ontsnappen via hun achterwerken. En nu blijkt dat koeien meer boeren dan scheten laten. Dan filosofeer ik nog liever in mezelf, op papier, en af en toe met mijn levenspartner waarmee ik samenwoon. Wat betreft het leven en de taal is zij wijzer en vaardiger dan ik. Wij praten alles uit, zie het als uitwerpen.

De opkomst van de homo sapiens, nu op de terugweg

Op de dag van het tienjarig jubileum van deze site woon ik zestien jaar samen met de vrouw waar ik het meest van hou. Als ik dat zo zeg zou je denken dat ik er meerdere op na houd, en tegelijkertijd, maar natuurlijk bedoel ik dat zij op nummer 1 staat van de lijst van vrouwen waarvan ik ooit heb gehouden en die om een of andere reden uit mijn leven zijn verdwenen. Ik heb haar een gedichtje geschreven met als titel Wat als mijn ster eeuwig schijnt? Zij is mijn tweede zon, want zonder die andere zon waren er geen mensen op aarde ontstaan.
  En dan denk ik: zijn er meer sterren zoals onze zon? Zijn er nog planeten die lijken op de aarde? Rekening gehouden met de ontelbare hemellichamen stellen veel onderzoekers dat we niet alleen zijn in de ruimte. Maar ik voel aan mijn water dat de kans heel klein is dat er elders leven, as we know it, is. De vergelijking die Stephen Hawking ooit maakte over de geschiedenis van de mens op aarde – zo hebben de primaten elkaar uitgeroeid – hoeven we niet door te trekken naar buitenaardsen: Minder intelligente organismen en primitieve samenlevingen delven het onderspit na contact met meer geavanceerde technologieën. Maar ik ben niet bang voor aliens die ons komen onderwerpen, want ze bestaan niet.
  Neem een ding van mij aan: het is een hard karwei om ruimte te vullen met leven. En wie mij een ouderwetse brief wil schrijven, stuurt die het beste op naar het volgende adres: Kris Van Eygen, Koekoekstraat 11, Hasselt, Limburg, Vlaanderen, België, Europa, Aarde, Zonnestelsel, Orionarm, Virgo cluster, Alinakea supercluster, Waarneembaar heelal, Heelal.

2021

Tuinsloofjes

Mijn vader verdiende als gepensioneerde wat bij als tuinman. Tegen een luttele som maakte hij tuinen pico bello in orde, zijn eigen tuin echter stond op de eerste plaats. Hij was groot, die tuin, minstens 10 aren. Natuurlijk kreeg hij de onvoorwaardelijke hulp van zijn vrouw, mijn moeder dus. Hij hield zich steevast bezig met het maaien van gras en het snoeien van bomen en struiken, terwijl zij met haar groene vingers bloemen in allerlei kleuren en maten toverde. Ze staken er hun geld in, een heuse investering zowaar. Het heeft hen meerdere jaren op rij de eerste prijs van de bebloemingsactie in hun dorp opgeleverd. Nu en dan ving ik weetjes van mijn ouders op over het onderhoud ervan, maar die wetenschap onthouden was andere koek. Hun tuin was een pareltje. Geloof me, want hij is er niet meer. Hij is tot een tiende gereduceerd sinds mijn vader het tijdelijke voor het eeuwige heeft gekozen.
  Mijn tuintje van 1 are was ooit een voorbeeld voor menigeen toen ik het bijbehorende huis kocht. Voor elke maand in het jaar was er wel een plant die dan bloeide. Ik snoeide echter wanneer het niet het goede seizoen was en dus kwamen soms helemaal geen bloesems of bloemen uit. Zo slaagde ik erin binnen enkele jaren mijn planten helemaal van de wijs te brengen. Toen ik introk bij mijn lief verhuurde ik mijn huis plus tuin, maar de huurders hielden hun woord niet, terwijl in het contract stond dat ze de tuin in dezelfde toestand moesten bewaren. Onderhouden dus. Na elf jaar verhuring hadden ze hem echter finaal om zeep geholpen, het was om te janken ook. De huidige eigenaar houdt het wijselijk bij gras.
  Ik ben blij dat de voor- en achtertuin van het huis dat ik nu bewoon slechts minimale onderhoudswerken vergt. Elk jaar doen mijn vriendin en ik heuse pogingen om een bloemenpracht te creëren, maar dat lukt nooit helemaal, wellicht omdat we er niet genoeg tijd insteken. Wij vergeten al eens dat we de planten niet aan hun lot – zeg de natuur, het weer dus – mogen overlaten. Af en toe wat extra water of voeding, daar snakken de tuinbewoners nogal eens naar, zeker nu het klimaat de neiging heeft om zich niet aan de ouderwetse seizoenen te houden. Tuinieren zal gemakkelijker zijn als we struiken en bloemen kiezen die de hete zomers beter aankunnen, of die minder water nodig hebben.

De tuin zoals iedereen zich wenst:
groen, groeiend en gracieus

Zoals mensen zich in het leven bijten, zo bezitten ook planten de drang om in alle omstandigheden te overleven. Ze bezitten diezelfde levenslust om hun klonen de wijde wereld in te sturen. Ongewenste kruiden komen altijd weer terug. Ik merk dat het beste tussen de kiezels van mijn oprit. Elke week zit ik een halfuurtje gehurkt om het meeste onkruid te wieden, dat heb ik ervoor over. Die onstuimige groei tot staan brengen, dat is mijn enige doel. Dat de planten doen wat ze willen, maar ze moeten in de voor hun afgemeten ruimte blijven en mogen daar niet buiten komen. Ik doe me voor als een god in mijn eigen kop, kot en tuin.
  Mijn grastapijtje is al lang voorbij het stadium van perfectie. Maar het is groen gebleven. Dat is voldoende. Mos en ander gewas dat de grote tuinhuizen, lees tuincentra, categoriseren als ongewenste indringers weiger ik uit te roeien met chemische middelen. Ik lach in mijn vuistje als ik de buren hemel en aarde zie bewegen om hun tuin toch maar zoveel mogelijk te laten lijken op de foto’s in de reclameadvertenties op het internet of in allerlei tijdschriften. Zelfs de koninklijke tuinen van Filip en Mathilde zijn niet zo onberispelijk.
  Natuurlijk mag iedereen zijn vrije tijd op zijn eigen manier invullen. Niet iedereen houdt trouwens zijn tuin halsstarrig in perfecte staat. In de stad is het een rage om de voortuin om te vormen tot een parkeerplaats, om toch maar zo weinig mogelijk tuinonderhoud te hebben. Met het grote nadeel dat nog meer regenwater niet direct een weg naar de ondergrond vindt. Het waterpeil zakt gestaag en tijdens droge periodes moet de overheid het water rantsoeneren. Met ergernis en onwil als gevolg, omdat mensen altijd naar willekeur regels interpreteren. Wij denken: het stukje grond waar mijn huis staat en mijn tuin ligt, daar mag ik mee doen wat ik wil, ik heb het gekocht met mijn zuurverdiende centen, het is helemaal van mij. Dat maken wij onszelf tenminste wijs. Maar kijk nu eens, we mogen al geen huizen bouwen zoals we willen, dus het gaat zo ver komen dat ook onze tuinen aan strenge regels gebonden zullen zijn.
  Ik ben niet zo’n volger van regels, maar als ze van levensbelang zijn en de mensheid verder helpen wil ik mijn bijdrage graag doen. En zie nu eens, in coronatijden zitten mensen in hete appartementen. Om een luchtje te scheppen moeten ze massaal naar buiten, naar een of ander park, opeengepakt zitten en boetes riskeren. Dan is mijn tuin een luxe. Het enige nut ervan is een plek te hebben waar ik kan genieten van de zon, waar de wind mijn gezicht streelt en waar ik mijn dierbaren vertel wat me raakt. Daar laat ik achter wat was en neem ik me voor wat ik wil.

2020

Een traan en een lach

De wereld is in de ban van SARS-CoV-2, of Covid-19, of voor de gemakkelijkheid het zoveelste coronavirus. Het virus heeft een heleboel mensen besmet en doet dat nog steeds. Het veroorzaakt luchtweginfecties en griepklachten. Sommigen raken erdoor verkouden, anderen komen in het ziekenhuis terecht waar ze beademd moeten worden. En zij die geen geluk hebben gaan dood. Op de koop toe is de wereld na de lockdown niet meer welvarend en daardoor bezwijken er nog meer.
  Covid-19 lijkt veel op het virus dat in 2003 China teisterde en dat SARS veroorzaakte: Severe Acute Respiratory Syndrome. Dat herinner ik me nog goed omdat ik bang was. Met mijn tere longetjes zat ik in een risicogroep. Er zijn toen achtduizend patiënten geteld waarvan er tien procent zijn gestorven. Dat virus is volgens mij niet tot in België geraakt. De besmette mensen gingen te snel dood zodat het virus zich niet wijd kon verspreiden. De Mexicaanse griep in 2009 heeft me ook niet kunnen bereiken. Het enige wat ik me ervan herinner zijn de busjes desinfecterende gel om de handen te reinigen wanneer ik de werkvloer opging.
  Als kind heb ik de Hongkonggriep meegemaakt. Ik was 8 jaar en het zal een ver-van-mijn-bed-show zijn geweest want ik herinner me er niets meer van. De tol van die griep? Zevenhonderdduizend slachtoffers. Drie jaar voor ik geboren werd, in 1957, maakte de Aziatische griep één miljoen slachtoffers. Mijn 85-jarige moeder was toen 22. Zij vertelt dat zij als medicijn warme wijn te drinken kreeg, een soort glühwein.
  Voor de Spaanse griep moet ik meer dan honderd jaar terug in de tijd gaan. Van 1918 tot 1920 stierven er naar schatting twintig tot honderd miljoen mensen. Het aantal overtrof in elk geval het dodental van de eerste wereldoorlog, die erdoor sneller beëindigd kon worden.
  De lockdown in ons land naar aanleiding van het coronavirus wordt weleens vergeleken met een oorlogstoestand. Mijn moeder is geboren in 1935 en de tweede wereldoorlog zit nog fris in haar geheugen. Haar broertje was nog maar vijf dagen oud – zelf was ze vijf – toen de Duitsers binnenvielen en aan hun achttiendaagse veldtocht door België begonnen. Ze bracht hem, telkens hij honger had, uit de kelder naar boven waar zijn moeder hem de borst gaf. Dat broertje wordt dit jaar 80.
  Mijn moeder is opgegroeid in een kroostrijk gezin. Haar ouders verhuisden regelmatig, maar uiteindelijk streken ze neer in Neerpelt en begonnen er een grootwarenhuis, een supermarkt avant la lettre. Als kind zal ik wellicht niet altijd even graag naar daar zijn gegaan, maar over het algemeen heb ik er toch heel mooie herinneringen aan.
  Mijn moeder en haar vijf broers en drie zussen hadden allemaal hun vaste plekje in de winkel. Mijn moeder stond aan het vlees. Haar oudste zus zat meestal te rekenen in het bureau vanwaar je een overzicht had op een deel van de winkel. Een broer deed de boekhouding op de eerste verdieping en pleegde er allerlei telefoontjes op een bakelieten toestel. Haar jongste zus stond bij de potten en pannen, of bij de waspoeders. Ik vermoed dat nog een andere zus er ook in de weekeindes was, want anders hadden mijn broer en ik nooit zoveel met onze drie neefjes kunnen spelen in de magazijnen van de winkel.

Bloemen vrolijken niet alleen een besmet mens op,
chocolade ook

Mijn moeders jongste broer woonde er ook, maar ik heb hem nooit veel in de winkel gezien. Nog een broer had zijn eigen winkel in het noorden van de provincie Antwerpen. Haar oudste broer zie ik niet op het toneel van mijn geheugen. Op foto’s rond die tijd draagt hij een of ander habijt van een pater, dus dat verklaart veel. Nog een andere broer poseert op enkele foto’s voor de ingang van de winkel, maar of hij zijn steentje heeft bijgedragen is niet zeker.
  Aan de Heerstraatkant, waar je volgens google maps nu uit een escaperoom kunt ontsnappen, was er een gezellige koffiehoek. Als je aan de kant van de Stationsstraat binnenging was de eerste afdeling die in het oog sprong die van het fruit en de groenten. Daar stond Jean. Volgens google maps is er nu een fietsenwinkel.
  Jean volgde de leveringen van de vrachtwagens op. Ik denk zelfs dat hij, na bompa, het in de winkel voor het zeggen had. Ik herinner me hem als een goedlachse man met gevoel voor organisatie. Hij gaf ook de indruk een ondeugende man te zijn, want hij had altijd pretlichtjes in zijn ogen. Jean gaat op 80-jarige leeftijd nog steeds graag met mensen om, hoe meer hoe beter. Het vrouwelijke geslacht is voor hem levenslang een bekoring geweest.
  Wat me echter altijd van hem is bijgebleven, is hoe hij mij leerde grote prijskaarten te maken: met een rode viltstift schreef ik op geel karton hoeveel de waar kostte. Wellicht heeft hij op die manier mijn creativiteit helpen aanboren. De afbeelding hierboven bewijst dat ik het cijfertype nog steeds onder de knie heb.
  Ik wens hem en zijn familie een heel leuke verjaardag, en dat deze brief hem mag roeren, eventjes maar. Ik hoop ook dat zijn verjaardagsfeestje in mei van de overheid zal mogen doorgaan. Mijn moeder is begin april 85 geworden en heeft meer schrik dat zij iemand besmet dan andersom. Journalisten interviewen bejaarden op straat en die winden er geen doekjes om: als hun tijd gekomen is willen zij wel heengaan. Fatalistisch is dat niet voor iemand die een goed gevuld leven zonder te veel tegenslagen heeft gehad.
  Mijn laatste wens gaat naar alle mensen op aarde, dat zij het virus mogen overwinnen. Het zal zeker helpen als ze op de radio opbeurende muziek blijven draaien tijdens de pandemie. Willy Sommers zingt alvast: Laat de zon in je hart.

2019

Panem et circenses

Als kind speelde ik voortdurend met Lego en Matchbox. Als puber en jonge volwassene hield ik me na de studie bezig met modelbouw en aan brommers sleutelen. Ik was ondertussen oud genoeg om ook wat tijd in het andere geslacht te kunnen steken, maar dat deed ik niet. Het grootste deel van mijn beroepsleven heb ik als schrijver met woorden gejongleerd en gespeeld. Sinds ik halftijds werk dood ik de tijd met zaken waarvoor ik eerder geen tijd kon vrijmaken: schilderen, met een drone vliegen en muziek componeren, zeg maar improviseren. Wanneer ik eindelijk voltijds thuis mag blijven, dus pensioengerechtigd ben, dan zal ik na de huishoudelijke taken mijn vrije tijd kunnen invullen met een of ander bejaard spel, bijvoorbeeld kaartspelen. Maar ik kijk er niet naar uit.
  Mijn 84-jarige moeder speelt Rummikub tot ze erbij neervalt. Ik doe het wel eens om mijn gezelschap tevreden te stellen, maar ik voel me helemaal geen groepsspeler. Ik heb nog nooit een wedstrijd van enige aard gevolgd, geen balsporten, geen vechtsporten, in elk geval geen fysieke sport. De enige sport die ik een beetje gevolgd en beoefend heb is motorsport. Heel af en toe reed ik met mijn eigen racemachine op Zolder, maar liever zag ik de openbare weg als het ultieme circuit aan. Alleen jammer van de vele bekeuringen, mijn eigenwijze manier om de staatskas te spekken.
  Iemand die geen hobby of werk heeft, hoort er niet bij en daarom heeft de maatschappij hier en daar haar regels aangepast. Nu stellen we alles in het werk om onszelf bezig te houden, onbenullig of niet. Overal langs de wegen prijken reclameborden, maar ook op tv, in tijdsblokken van minstens 10 minuten, spuien would-be acteurs gedubde reclameboodschappen vlak in onze gezichten. Zelfs de computerwereld bulkt van slogans, want het internet projecteert in alle vrije hoekjes van het scherm nog snel een belangrijke advertentie op onze netvliezen. Ik kan me niet meer van de indruk ontdoen: de wereld lijkt op een pretpark en we weten niet meer welke achtbaan we het eerst willen doen. Wij zijn als kinderen die te veel speelgoed hebben.
  Nu laat ik uitschijnen dat er niets anders is dan spel, maar er is natuurlijk ook nog brood. De Romeinse dichter Juvenalis had het al begrepen: gratis graan voor de burgers. Ook wij moderne mensen verkopen onze stemmen en hopen op de liefdadigheid van de staat. Natuurlijk moeten we voor onze boterham blijven werken, en ook al heeft de overheid de pensioenleeftijd opgetrokken, bedrijven doen er alles aan om ons zoveel mogelijk onze tijd zelf in laten te delen. Door bijvoorbeeld thuis te werken kunnen we onze dag beter indelen en hebben we minder stress. De communicatiemiddelen zijn zodanig uitgebreid dat we ons niet meer moeten verplaatsen, en dat komt het verkeer ten goede, met als gevolg minder uitstoot van schadelijke stoffen. En als ik met het verzamelen van plastic in mijn straat de opwarming van de aarde kan inperken, dan doe ik dat met plezier op mijn vrije dagen.
  De raderen ratelen en de wijzers van het uurwerk draaien in het rond. Met een constante inbreng van flexibele mensenarbeid krijgen we meer en meer tijd om denkwerk te verrichten. Allerlei denkpistes leiden tot menswaardige projecten en computers nemen het harde labeur van ons over. Wij besturen ingewikkelde en reusachtige machines, tuigen die autonoom rijden, vliegen en de ruimte verkennen. En zij vertegenwoordigen ons waar we zelf niet kunnen komen. Wat graag steken wij hen als radio bestuurde voelers uit en dat maakt van hen de ultieme verkenners van het menselijke ras.
  Wij blijven met beide benen op de grond staan. Zowel laaggeschoolden als knappe bollen dragen hun steentje bij en samen bouwen we aan een nieuw aardrijk. Een hele industrie is opgebouwd rond vraag en aanbod: koop vandaag, betaal later. We hoeven niet meer lijfelijk aanwezig te zijn in de winkels, want online is alles te krijgen. Met een kredietkaart gaan we de wereld rond. Verkopen gaat ook eenvoudig. Met het uploaden van filmpjes op YouTube kunnen we zelfs miljoenen verdienen, tenminste als ze viraal gaan. Gedaan met Loon naar arbeid. Nu scanderen we: Doe het niet voor spek en bonen maar om te kopen!

Leven op brood en water, gevangen

Veel bedrijven horen de kassa al rinkelen en geven klinkende apps uit zodat we ons via sociale media met elkaar kunnen verbinden. Gelijkgestemden delen hun ideeën en hun grote wil om te communiceren leidt tot intense verstandhoudingen. Maar botsende meningsuitingen leiden soms tot terreurdaden. Goed bestaat niet zonder kwaad. Er is niets nieuws onder de zon. Als alle mensenrassen beseffen: God zit in onze kop, pas dan kunnen we in de mensheid gaan geloven.
  Tot zover gaan mijn bevindingen over de wereld van de rijken, of tenminste mensen die zich een smartphone, tablet of notebook kunnen aanschaffen. Maar hoe doen de armen het? Zij vullen veel tijd in met het zoeken naar eten, drinken en een droge slaapplek. Hebben zij tijd voor hobby’s? Ik weet het niet. Wellicht gelden voor hen andere wetten. Google leert me dat 56 procent van de wereldbevolking van een bedrag tussen de 2 en 10 dollar per dag leeft en dat bijna één op drie werknemers in ontwikkelingslanden in armoede leeft. Mijn brein is te klein om de mogelijke gradaties van arm en rijk te kunnen bevatten. Ik ben het overzicht verloren en ik weet echt niet hoe ik de rijkdom en armoede in de wereld moet inschatten. Zelfs een supercomputer kan dat niet berekenen. Maar over de stemming van de mensen heb ik wel een idee.
  Met de komende verkiezingen in het achterhoofd kan ik behalve over koopkracht en klimaat, het ook hebben over menselijke migratie, maar dan zal deze tekst van iets meer dan 1000 woorden uitgroeien tot een bijbel van 66 boeken, en zo belerend wil ik nu ook weer niet zijn. We kunnen er niet meer onderuit: de verplaatsing van arme mensen naar rijke landen zullen voor problemen blijven zorgen. Ik zou de immigranten allemaal willen opvangen en warm onthalen, maar daar zijn blijkbaar niet alle politici in België het mee eens. Belgen eerst, daar kan ik inkomen, maar ik zou eerder zeggen: de armsten eerst. Werk aan de winkel, werk dat we heel zeker niet aan robots mogen overlaten.
  Via de moderne mediakanalen komen we veel bedrijfs- en verjaarde staatsgeheimen te weten. Ze geven ons een heel andere kijk op de wereld dan op het moment dat de schokkende gebeurtenissen zich voordeden. Dat maakt me duidelijk dat ik nooit genoeg gegevens heb om de ultieme conclusie te kunnen trekken in verband met de vraag waar het met de wereld naartoe gaat en hoe we zouden moeten evolueren opdat we zouden kalmeren. Ongeveer zoals Duitse poëten in de Sturm-und-Drangtijd met de heersende dichtersstijl braken, zo bedenken wij nieuwe voortstuwingsmechanismen om naar plaatsen te gaan waar nog nooit iemand is geweest. Niets staat ons in de weg om naar de sterren te trekken.
  Dat zal misschien ook ooit nodig zijn: de aarde verlaten, want de mensheid is een globale ramp, nefast voor fauna en flora, volgens bioloog Dirk Draulans. De pessimist in me zegt dat er wel ooit een slimmerd iets zal vinden om de oerknal na te bootsen, en dan begint het allemaal opnieuw. Ondertussen houdt me niemand tegen om naar buiten te gaan, in mijn gemakkelijke tuinzetel te gaan zitten met de zonneschijn op mijn gezicht, mijn ogen te sluiten en te dromen. Niet van een verzonnen wereld, wel van een bezonnen wereld.

2018

Verdoemd verbloemd internet

Mijn moeder waarschuwt me geregeld dat ik moet oppassen met surfen op het internet. Waarom? Dat kan ze niet zo goed uitleggen, maar ze heeft altijd belangrijke informatie daarover via het tv-journaal verkregen. Ze is er zeker van dat ik beter buiten dat weirde koopwereldje blijf. Nochtans bestel ik al jaren allerlei zaken via het wereldwijde web en de pakjes komen altijd aan. Tot nu.
  Mijn vriendin eet graag granen als ontbijt. Maar ze wil zelf de vruchtencombinaties samenstellen en dus koopt ze de klassieke Kellogg's in de winkel en bestelt ze de vruchtjes op het internet. We hadden de gevriesdroogde vruchten al eerder via een bonafide site besteld én ontvangen, maar omdat de pakketten van 100 gram uitverkocht waren, bestelden we ze via een andere site. Het was toen 31 maart.
  De firma zou het fruit binnen de drie dagen leveren, maar drie weken later was er nog steeds niets aangekomen. Via hun site kwamen we te weten dat de leveringen vertraagd waren en dat we nog even geduld moesten hebben. Ondertussen dienden we een klacht in via een klachtenbureau, ook op het internet. Weken gingen voorbij zonder nieuws. Toen we probeerden ons op de site te connecteren, zei de browser dat we een onveilige site bezochten, en dat hij dat niet kon toelaten. Sommigen zeggen dat robots de strijd met mensen zullen aangaan, maar de computers hebben het volgens mij al jaren voor het zeggen, dus veel zal er in de toekomst niet veranderen.
  Op een goede dag kregen we toch een bericht van de droogfruitfirma: de goederen zouden binnenkort bij ons arriveren. Was dit als reactie op onze melding via het klachtenbureau? Nog een week later volgde weer een bericht: de levering kon niet doorgaan omdat we een onbekend adres hadden opgegeven. Hadden ze misschien niet gezien dat we in België wonen? We ontvingen enkele weken geen enkel nieuws meer van onze noorderburen. En met de auto naar Grijpskerk rijden zagen we niet zitten, want het is niet bij de deur: 332 km. Enkele dwingende mails naar de firma hadden het beoogde effect en het pakket kwam eindelijk aan op 18/5. Met een sorrybriefje en een hazelnotencandybar erbij. En wij? Wij waren blij: internetverkoop is dan toch geen oplichterij. Of toch?

Pollenleed

Enkele maanden eerder hadden we vier overnachtingen in een vakantiehuisje vlakbij Etretat besteld. Twee dagen voor de afreis stelden we via het contactformulier van hun site de vraag of er lakens aanwezig waren. Er kwam geen reactie, ook niet een dag later. We hebben toen via de site van de Bed&Breakfastsite gevraagd of iemand ons kon bellen in verband met het bestelde vakantiehuis. Binnen het kwartier hing een bereidwillige securitymanager aan de lijn, die ons doodleuk zei dat de gastvrouw onze boeking had geannuleerd. De Engelstalige meneer bezorgde ons een lijstje van mogelijke vakantiehuisjes en wij pikten er een uit dat enkele kilometers van het andere huisje lag. Tien minuten later hadden we de huur betaald en was het huurgeld van het eerste op de PayPalrekening teruggestort.
  's Anderdaags kregen we een bericht waaruit bleek dat het account van de eerste gastvrouw was gehackt. En of we toch niet naar haar vakantiehuis wilden komen? We wisten niet of we dat mochten geloven en besloten met de nieuwe gastvrouw in zee te gaan, want wij waren haar eerste huurders. Hoe het ons verging in Etretat is een heel ander verhaal, maar ook met een lach en een traan. Wat ik wilde zeggen is dat, net zoals in een doodnormale winkel, je je in de wereldwinkel ook aan miskopen kunt verwachten. Maar dat wil niet zeggen dat je dan moet stoppen met shoppen.

2017

Dit heeft slot noch zin

Mijn mede-aardbewoners leggen zich toe op een heleboel bezigheden. De ene doet liever handenarbeid, bijvoorbeeld een verver die met zijn stugge borstel een muur beschildert, de andere neemt de pen ter hand en schrijft. Zoals ik. Ik zal niet zeggen dat schrijven mijn passie is, maar het neemt toch een groot deel van mijn leven in beslag.
  Ik wijd uit over de dingen des levens en hoe zij de zaken complexer maken dan ze eigenlijk zijn. Ik mag natuurlijk niet alles relativeren, want dan blijft er niets overeind. Individueel zijn er heel wat jobs en hobby's die mensen in hun element brengen. Creativiteit is enorm belangrijk, want dat stuwt de mensheid vooruit en dan vallen de alledaagse prestaties van elkeen in het niet. Vroeger slaagden opmerkelijke genieën zoals Newton en Einstein erin hun stempel op de wereld te drukken. Nu krijgen wetenschappers zaken klaar die je niet voor mogelijk houdt. Bovendien slaan mensen ook de handen in elkaar om arme bevolkingen met hun liefdadigheidswerk op te krikken.
  Ik schrijf al 22 jaar. Het resultaat is: 1 dichtbundel met 270 hekel-, treur- en kreupeldichten en 17 romans. Daarnaast schrijf ik nu al 5 jaar een maandelijkse blog op mijn eygen-boeken website. Ik voel me min of meer gedwongen al schrijvend heikele toestanden aan de kaak te stellen, maar het helend effect is minimaal. Die blogteksten heb ik verenigd in een 18de boek, autobiografisch dus, maar vanuit het oogpunt van een buitenaardse geschreven. De prestatie waar ik het meeste trots op ben? Dat elke bezoeker van de Provinciale Bibliotheek in Hasselt mijn boeken kan lenen. Alleen jammer dat ik ze niet aan de straatstenen kwijt kan. Uit het feit dat veel schrijvers hun boeken goed verkopen, leid ik af dat mensen nog lezen. En inderdaad, in de trein zitten nu meer reizigers op hun tablet of smartphone e-books te lezen dan een ouderwets boek. Maar ik verkies de papieren versie en dat zal nooit veranderen.

Wees niet zo bekommerd, draag een 'bedrukt' T-shirt

Ik heb net het 10de boek van Jo Claes uit: Over elk vergeten heen, een ingewikkeld verhaal over mensen die moorden uit winstbejag maar ook vanwege oude vetes. Ik begrijp de titel niet helemaal, maar ik denk dat Jo Claes wil verwijzen naar de overgeërfde haatgevoelens in familiekring. Ik ga niet zeggen dat familieruzies in oorlogen uitmonden, maar er zijn wel degelijk volkeren die niet kunnen vergeten wat hun voorouders is aangedaan. Ooit zal het kindje van mijn neefje zich afvragen hoe zijn overgrootvader heette. Nu was mijn vader een goedmoedig man en veel kwaads is er over hem niet te vertellen, maar mocht hij een jood zijn geweest, de telg van mijn broers zoon zou zeker nog boos kunnen worden op oude Jodenvervolgers zoals de opperhater waarvan ik hier zelfs de naam niet wil vernoemen.
  Met hetgeen ik in mijn blog schrijf kan ik sommige lezers op de tenen trappen en dan is de bal aan het rollen. Gelukkig leest bijna niemand mijn teksten en zit de mensheid bij mij dus veilig. Ik ben ervan overtuigd dat mijn gekribbel over ditjes en datjes zinloos is. Alleen mijn zin voor taal blijft bestaan.

2016

Pour un flirt avec toi, je ferais n'importe quoi
(Jean-Michel Delpech +02/01/2016)

In 1978 begon ik mijn studies Industrieel Ingenieur Elektronica aan de hogeschool van Hasselt. Er was toen geen hersencel in mijn hoofd die het mogelijk achtte dat we ooit draagbare telefoons overal in de wereld zouden gebruiken. In 1982 maakte de miniaturisering van elektronische circuits het Global System for Mobile communications mogelijk en sindsdien is dat het ultieme middel om met elkaar te bellen en te sms'en. Het systeem evolueerde naar grotere en snellere netwerken waardoor we nu met onze smartphones veel meer kunnen. Met de opgang van sociale media kon het niet uitblijven dat we de smartphone ook gingen gebruiken als stem naar de buitenwereld toe, met de gedachte in ons achterhoofd: er zal altijd wel iemand mijn boodschap opvangen.
  Ik heb lang gewacht om een smartphone te kopen omdat mijn gsm jaren aan zijn enige echte doeleinde voldeed: bellen en sms'en. In 2011 kreeg ik als verjaardagscadeau een gsm die al voor smartphone kon doorgaan omdat het compacte toestelletje me het mogelijk maakte ook te fotograferen én mijn mailbox te beheren; alleen jammer van het trage internet en het niet zo gebruiksvriendelijke aanraakschermpje. In 2016 viel er plots een iPhone in mijn schoot, een waarlijk sinterklaasgeschenk. Ik bel er weinig mee, het is vooral mijn draagbare 3-in-1 mailbox en mijn oog op de wereld: een slimme camera.
  Foto's maken is een van mijn hobby's en de smartphone helpt me uit de nood als ik mijn professionele toestel niet bij de hand heb. Het is ook een heel praktisch ding gebleken toen we ergens in de bossen van Zutendaal verloren dreigden te lopen, want met de virtuele landkaart in de hand kon ik mijn geparkeerde auto gemakkelijk weer traceren. Ik ben niet erg sociaal, nooit geweest, maar nu laat ik me al eens verleiden om via Snapchat een zotte selfie met bijbehorende tekst naar mijn nichtjes te sturen of via Whatsapp met mijn collega's te dollen over de borstjes van onze nieuwe Poolse collega.

Waartoe liefdesverdriet lei(ij)den kan

Al schrijvend durf ik meer te vertellen dan tijdens een gesprek, dat is ook zo via e-mail. En als lichaamstaal wegvalt, is de kans op misleiding veel groter. Te veel communicatie leidt tot misvattingen en kan relaties ondermijnen. Maar uit al die contacten groeien ook romances waardoor mensen zich veel beter gaan voelen, al is dat soms maar tijdelijk. Ik ben een affaire de coeur met een getrouwde vrouw niet uit de weg gegaan en ik woon nu al 10 jaar zalig met haar samen.
  Het flirten zit in de mens ingebakken. Mannen gedragen zich lieflijk tegenover het vrouwelijke geslacht in de hoop hun zaad zo veel mogelijk te verspreiden. De vrouwen doen het wat minder opzichtig maar hun doel is hetzelfde. We weten hoe we in elkaar zitten en hoe moeilijk we de dierlijke aspecten uit ons bestaan kunnen weren. Maar hoe saai zal het leven zijn als we uiteindelijk alles onder controle hebben? Het is net alsof we aanvoelen dat we nooit helemaal beschaafd zullen worden.
  Emoties primeren en doen ons in situaties terechtkomen die we helemaal niet hebben voorzien. En als we er dan middenin zitten, is het heel moeilijk om een gepaste oplossing te vinden. Natuurlijk mag ik de gevolgen niet bagatelliseren die uit relatieproblemen spruiten, zoals de gedupeerde kindjes, maar als je eronder lijdt, behelp jezelf dan door in de spiegel te kijken en je af te vragen: wie ben ik, wat wil ik met mijn leven doen en met wie wil ik dat delen? Met een beetje geluk vind je daar wel antwoorden op en dan hoef je als mens van goede zeden die het rechte pad bewandelt, niet wakker te liggen van het feit dat iemand via je zaktelefoon je locatie kan achterhalen.
  Ik kan de impact van de smartphone op de mens nauwelijks overzien. De wereld is erdoor dertig keer kleiner geworden dan dertig jaar geleden. Iedereen kan zich er een veel beter beeld van vormen, van het heil, de mazzel en het fortuin, maar ook van de armoe, het gedonder en de ellende. Die smartphones toch, ze dienen als triggers voor bommen maar ze laten ook de politie toe de schuilplaatsen van slechteriken te lokaliseren. Maar hoe helpt het ding ons verder in de evolutie van de homo sapiens? Zullen we onszelf overstijgen en smartmensen worden? Zullen we als slimmerds ook onze avontuurtjes met robots overleven?
  Ik heb de roep van de liefde gevolgd en de nefaste gevolgen van mijn daden op een volwassen manier opgelost. Misschien overdrijf ik als ik zeg dat ik het leven zie als een scharrel van een kip, als een amourette met de natuur. Maar omdat we ons met ons grote brein toch niet beter kunnen gedragen dan de beesten lijkt het me heel logisch om van ons mensdom weer een dierenrijk te maken.

2015

Optimist tot in de kist

Aan de rand van het kanaal, starend naar de schildering van Steve Stevaert die straatartiesten op de muur van de spoorwegbrug hebben aangebracht, ga ik na hoe het met de toekomst van de wereld zit. Passanten hebben lelies aan de voet van de brugsokkel gelegd. Ze bewijzen dat er wel degelijk mensen om zijn dood rouwen ook al gaven heel wat twitterberichten bij de bekendmaking van zijn zelfdoding duidelijk aan dat een deel van de bevolking blij was met zijn heengaan. Ik heb hem niet gekend, dus je zou zeggen dat ik dan niet kan oordelen, maar ik weet wel dat we zo onmenselijk niet mogen zijn.
  De sociale media kan een pest zijn, maar ze kan ook de wereld openen voor mensen die uitdagingen zoeken. Je moet dan wel voorbereid zijn op mogelijke misleiding, want er is niets nieuws onder ze zon. Mensen blijven mensen en voor een beetje geld of faam doen ze alles, ook dingen die indruisen tegen het goed fatsoen. Er bestaat zelfs een programma (Catfish) waarin de presentatoren gedupeerden confronteren met hun misleiders. Onverwacht leiden ook de spelers de programmamakers om de tuin, al is het maar om een gratis ticket te bekomen waarmee ze naar hun langeafstandspenvriend of -vriendin kunnen vliegen.
  Als ik andere tv-makers moet geloven ziet de toekomst van de aarde er rooskleurig uit ook al zal de bevolking naar 9 miljard zielen groeien in 2050. Er zal genoeg eten en plaats om te wonen zijn. Alle energie zullen we dan uit de zon halen. De opwarming van de aarde zullen we tegengaan door geen fossiele brandstoffen – die trouwens opraken – te gebruiken, als gevolg daarvan zullen de gletsjers niet meer smelten. Het enige wat misschien een probleem zal geven is de beschikbare hoeveelheid drinkbaar water. Waar meren opdrogen zullen er installaties moeten opgezet worden om de minieme waterdamp die er altijd in de lucht zit weer op te vangen. Een waar heksenwerk, maar de mens is inventief en hij zal voor elk probleem een gepaste oplossing vinden. Tot zover de voice-overpresentator.

Mens, bekijk het eens door een andere bril
(ik heb dat al in 1988 gedaan)

Ik kan me voorstellen dat het internet mensen nog dichter bij elkaar zal brengen dan het al doet met videoconference en chatten. China en India zullen de westerse wereld bijbenen. Armen zullen rijker worden – wellicht rijken ook – en zich brommers en auto's kunnen aanschaffen. Afrika heeft nog wat in te halen maar ook zij zullen uiteindelijk genoeg eten produceren met behulp van genetisch gemanipuleerde planten en dieren. Meer en meer mensen zullen reizen. Rassen zullen nog meer vermengen en volkeren zullen hun houding tegenover elkaar verzachten omdat de handel het overwicht krijgt. Er zal minder en minder nood zijn om een volk te beschermen voor een ander. Schermutselingen die in Azië en Afrika nog menig soldaat op de been brengt, zullen ingezet worden om het land op te frissen. Samen zullen we de oorlogsraketten bannen. Raketten zullen we enkel gebruiken om satellieten in een baan rond de aarde te brengen. Terwijl wij dan naar mogelijkheden zoeken om de ruimte te verkennen, zullen kunstmanen controleren of we de atmosfeer niet te veel verpesten en of de zonnewinden ons schade kunnen berokkenen.
  Ik wil dit alles wel geloven. Maar mij zit nog iets dwars. Ik kan er de vinger niet op leggen. De zere plek moet ergens zitten, maar waar? Of zit ze overal? Ik kan me een algemeen beeld van de toestand van de wereld vormen met de informatie die ik via allerlei kanalen opvang, en dat beeld kan goed en voorspoedig zijn. Maar in detail zal er van alles blijven schorten. Aan elke daad zal een voor- en nadeel verbonden zijn. Wellicht stelde de oermens zich de huidige wereld voor als de ideale, zonder zijn onenigheden en strijdgewoel. Op dezelfde manier moet de moderne mens naar de toekomst kijken en een positief beeld voor ogen houden. Samen kunnen we vanzelf daarnaar toe leven en zo de perfecte wereld verwezenlijken. Hallelu-ja.

2014

De kanteling

Naarmate ik ouder word vraag ik me af welke zinvolle dingen ik kan doen. Ik betrap me erop dat ik liever onzinnige werkzaamheden op de computer verricht zoals gedichten en verhalen schrijven, foto's bewerken en muziek verzamelen. Bij alles wat ik doe stel ik me de vraag wat ik ervan kan leren en of het me in de toekomst kan helpen. Van schrijven kan ik niets leren, van lezen wel. Dus ik schrijf voor anderen. Nu moet ik mijn medemensen alleen nog zover krijgen dat ze mij lezen.
  Ooit waren we beerdiertjes niet groter dan 1,5 mm, hadden ogen, een mond, vier paar poten en een spijsvertering. Dit soort beestjes leeft nog steeds in vochtige gebieden op aarde. Sommige wetenschappers zijn van mening dat het theoretisch mogelijk is dat ze schijndood op een ijskomeet naar hier zijn gereisd en bij een botsing met onze planeet weer opleefden, want water brengt hen weer tot leven.
  De Cosmos-serie op NGC doet me terugdenken aan de enthousiaste Carl Sagan die met zijn bijzondere manier van praten me aan de buis kluisterde. Neil DeGrasse Tyson heeft een aanstekelijke manier om me als kijker mee de ruimte in te lokken. Hij heeft wel betere apparatuur dan Carl Sagan. De geanimeerde computerbeelden zijn grandioos en ik waan me werkelijk alleen in de ontzaglijke ruimte tussen de sterren maar ook tussen de atomen.
  Ik ben niet de enige die zich afvraagt wat we hier op aarde als zinnigs kunnen doen. We weten het niet, ondertussen doen we de dingen die we denken te moeten doen. Waar dat soms toe leidt weten we niet, maar dat zien we dan wel, want daar zullen we wel een oplossing voor vinden. Dus over de toekomst van de mensheid moet ik niet wakker liggen, want die wordt voor mij bedacht. Ik ben immers niet iemand zoals Einstein die de volledige visie op de ruimte omvergooide. Ik ben ook niet iemand zoals von Braun die de raket uitvond, waarmee we nu een heel eind verder kunnen kijken.

Ik ben gekanteld, van hedonist naar scheutist

De ruimtevaart kan me boeien, maar als dagelijks tijdverdrijf zoek ik minder grootse bezigheden. Als ze zinvol zijn is dat meegenomen. Ik vermoed dat het omspitten van het gazon en nieuw gras zaaien daarbij hoort. Of met mijn nichtjes de Efteling bezoeken en 's avonds op de terugweg in de auto de vragen over seks die ze niet aan hun ouders durven voorleggen, zonder blikken of blozen beantwoorden. In mijn tijd had ik geen tante of oom die me alles over de bloempjes en de bijtjes vertelde. Ik heb het allemaal zelf moeten uitzoeken en een duwtje in hun rug kan dus geen kwaad.
  Ik vermoed dat het de details zijn die me in het leven boeien, de verfraaiingen die ik zelf aanbreng om me goed in mijn vel te voelen. Motorrijden was ooit mijn passie. Autorijden is dat nog steeds. Tegenover de lawaaierige motoren stel ik een wandeling van 7 kilometer in de ongerepte natuur op prijs. Ik naai liefdevol de losgekomen zolen van mijn trouwe huisgenote haar slofjes. Ik zet elke donderdag tulpen in de vaas op tafel en 3 gerbera's in hun eigen hoge glaasje voor het keukenvenster. Ik start de computer zodat ze maar moet aanzitten om met haar thuiswerk te beginnen. Goede seks heb ik als ik niet nadenk en zij de tel niet kan bijhouden. Nu weet ik het. Ik zet de steen op zijn kant. Niet te veel nadenken, doen. Ik laat mijn emoties de vrije loop. De Cosmos-presentator laat zien wat moleculen zoal doen en het enige zinvolle in mijn leven is dat hun wil geschiede.

2013

Het eeuwige vuur in moeder natuur

Als je de dagen telt, zul je merken dat op 1 mei, de dag van de Arbeid, net één derde van het jaar voorbij is. Oorspronkelijk was het een lentefeest om de maand mei te vieren. Nu herdenkt de socialistische- en communistische arbeidersbeweging op die dag de strijd die ze moesten leveren voor het verkrijgen van de achturige werkdag en weekendrust. De dag bij uitstek ook om te betogen.
  Wellicht is de geschiedenis ervan voor sommigen interessant, maar voor een werkmens zoals ik telt alleen de vrije dag. Door de jaren heen moest ik minder en minder werken omdat computers veel mensenwerk overnamen. Maar de Staat heeft te veel geld in groeiende bedrijven gestopt zodat ze niet meer rendabel kunnen zijn en nu moet ik weer langer werken opdat we samen kunnen besparen. Geen denken aan.
  Ik heb in het begin van mijn carrière alles gegeven om een redelijk leuke positie in de bank te verwerven. Helaas kon ik niet voorzien dat een grotere bank het bedrijf opkocht en nu stelt mijn kaderfunctie nog weinig voor. Mijn werk als analistprogrammeur voldeed, tot ik in aanraking kwam met objectgeoriënteerd programmeren. Toen ben ik de draad kwijt geraakt. Jammer, want mijn creatieve geest voelde zich als een vis in het water als het aankwam op een dom ding slimmer maken.
  Mijn computerkennis benut ik al jaren met wisselend succes op een IT-Helpdesk. Ondertussen ben ik oud genoeg om aan mijn pensioen te mogen denken. Dat is facebookleuk, ware het niet dat het zwaard van Damocles boven mijn hoofd hangt omdat de bank van plan is haar IT-dochteronderneming aan de meestbiedende te verkopen. Ik werk halftijds, niet omdat ik niet graag werk maar om mijn creatieve geest uit zijn gevangenis te verlossen. Dinsdagen zijn voor mij maandagen, en op woensdagen moet ik harder werken omdat collega's met kinderen verlof hebben. Op vrijdagen ben ik echt vrij. Je hoort mij niet klagen. Ik vier de dag van de arbeid met zwier in de hoop dat het binnenkort elke dag 1 mei is.
  Niet alleen op de eerste dag van mei is er feest. Als katholiek vier ik Pasen omdat Jezus uit de dood is verrezen. Veertig dagen lang heeft Hij zijn leerlingen gesteund en hen uitgelegd wat de bedoeling was van zijn leven op aarde. Op de veertigste dag van Pasen (niet na Pasen) beloofde Hij hen dat de Heilige Geest zou komen om hen verder te leiden, waarna Hij naar de hemel verhuisde. Hemelvaartsdag is daarom een belangrijke dag in mei waarop ik als christen even stilsta bij de onrechtvaardigheid in de wereld.

Waaaat? Regen? Nee, zeven

Tijdens het feest van de eerstelingen, exact 10 dagen na Jezus' vertrek, stortte de Heilige Geest zich met de nodige omhaal – windvlagen, vuurtongen en tongentaal – over de apostelen en andere gelovigen. Zo gaf hij hen kracht om het evangelie van Jezus te kunnen verkondigen. Voor een mens zoals ik, tweeduizend jaar later, is dit een ver-van-mijn-bedshow, maar ik ben ervan overtuigd dat het scheppingsverhaal en de testamenten nog steeds een goede inspiratiebron voor alle moderne mensen kunnen zijn.
  Ma durf ik een mens van goede wil te noemen. Zij staat klaar voor iedere hulpbehoevende en ik voel me in haar huis altijd welgekomen. Zij zet elke bezoeker aan de dis en praat over familie (niet het tv-programma). Zij vindt het vooral belangrijk dat haar twee zonen elkaar regelmatig zien. Ik hou van haar omdat ze zo stevig in haar schoenen lijkt te staan, terwijl ze die sterkte ontleent aan de zorg voor haar zonen, familieleden en vrienden. Ik zal tot mijn dood, of die van ma, niet alleen op Moederdag maar alle dagen van het jaar stilstaan bij de ultieme creatie van het leven, vooral die van de mens.
  De Grieken vereerden Rhea, de Moeder der goden. De moeder van Jezus, Maria, is ook al millennia een icoon zonder weerga. De Amerikanen vieren hun moeders sinds 1914. Het was president Woodrow Wilson die de tweede zondag van mei uitriep tot Mother's Day. De hele wereld heeft dat gebruik overgenomen, terwijl iedereen denkt dat een of andere gewiekste handelaar op het idee is gekomen. Ik dank ma dat ze me op deze wereld heeft gezet. Zij heeft daarbij de hulp van pa gekregen die we de volgende maand zouden vieren als hij niet al naar de hemel was. Ze hebben me niet alleen verwekt maar ook goed opgevoed. Ik kan met een opgewekt gemoed het leven aan. Zeker in de lentemaand mei.
  Mei koel en wak, veel koren in de zak. Een koude mei, een gouden mei. In de maand mei leggen alle vogeltjes een ei, behalve de kwartel en de griet, die leggen in de meimaand niet. De laatste spreuk maakt nog steeds duidelijk dat de lente nieuw leven brengt en dat daar niet aan te tornen valt, of de aarde moet splijten en vergaan zoals Adèle dat zingt in Skyfall. De vogeltjes fluiten in mei harder dan tijdens de andere maanden. Wellicht zit de paringsdrang daar voor iets tussen. Gelukkig hoef ik niet op de lente te wachten om te vrijen. Toevallig zijn mijn vriendin en ik samen gaan wonen op 2 mei, 7 jaar geleden. Weer feest.

Terug naar boven