Schrijven met licht

Bladervensters→

Super-de-lux

Ook al had Aristoteles het camera obscura-effect 350 jaar voor Christus ontdekt, het duurde nog tot 1826 eer Joseph Nicéphore Niépce er een foto mee kon maken. Hij stelde 8 uur lang een plaat met een lichtgevoelige bitumenlaag, een soort asfalt, aan het zonlicht bloot en kon zo het zicht vanuit het dakraam van zijn studeerkamer voor altijd vastleggen. De drang om de werkelijkheid te registreren was eeuwenlang enkel weggelegd geweest voor de schilders, maar nu was die voor iedereen toegankelijk.
  Midden jaren 80 van de vorige eeuw heb ik vijfentwintig boeken gekocht die alle facetten van de fotografie behandelen. De wereld van de fotografie werd in 1983 uitgegeven door Lekturama uit Nederland. Zij brachten vaak series van boeken uit met een relatief lage kennismakingsprijs voor het eerste. Ze werden als postorder verzonden en niet in de winkel verkocht.

Lekturama

In de inleiding van het deel dat de geschiedenis behandelt, staat dat de fotografie zich toen ontwikkelde van een technische curiositeit tot een moderne techniek en een volwaardig artistiek medium. Volgens Lekturama waren fotobeelden van groot belang voor het verspreiden van kennis over de wereld en onder haar bewoners. En dat zijn ze nog steeds, maar foto’s kunnen ook bezwarend zijn als ze onrechtmatig verspreid worden via sociale media.
  Lekturama was er zeker van dat je met het lezen van hun boeken naar een professioneel fotograaf kon evolueren, want of je nu interesse hebt voor portretten, landschappen, dieren of stillevens, er zijn altijd wel nieuwe ideeën toe te passen en technieken te verbeteren om het voorstellingsvermogen te vergroten. Als ik opnieuw mocht beginnen zou ik naar de fotografieschool gaan, maar alleen wanneer mijn eerste keuze, timmerman, me niet zou bevallen.
  Lekturama heeft gelijk als ze zeggen dat landschappen de meest gefotografeerde onderwerpen van de fotografie zijn. Een landschap schreeuwt om te worden gefotografeerd en bijna niemand kan aan die roep ontkomen. Ik ook niet. Lekturama vroeg zich voor de lezer af hoe je de warme tinten van herfsttaferelen vastlegt? Of hoe indrukwekkend de wolkenpartijen zijn? Het komt eropaan te zien, zich een tweede natuur eigen te maken waardoor de beelden iets van jezelf meekrijgen. Door de juiste beeldopbouw te kiezen moet je als betere fotograaf proberen boven de grauwe middelmaat van het vakantiekiekje uit te stijgen. Dat is ook altijd mijn doel geweest, al 35 jaren.

In verband met mensen voor de camera wilden de schrijvers van Lekturama nog kwijt dat een mens net even anders is, omdat hij beschikt over een eigen wil, eigen herinnering en eigen karakter. Die eigenschappen treffend naar voren te laten komen, dat is de taak van de fotograaf. Ik fotografeer het liefst landschappen, maar opgefleurd door kleurrijke mensen. Het mooist van alles vind ik mijn trouwe huisgenote die haar ding doet zoals niemand dat doet.

Pentax MG

Van 1985 tot 2005 fotografeerde ik met een Pentax MG, een spiegelreflexcamera voorzien van autofocus via de 40-80mm zoomlens. In die tijd was het de lichtste camera van allemaal omdat het chassis gemaakt is van een aluminiumlegering. Ik koos via de lens het diafragma en het ding kiest zelf de sluitertijd, die ik in de zoeker kon aflezen. Ik fotografeerde veel onderwerpen en hield me het liefst bezig met lange- en dubbele belichtingen, reflecties en filters. Creativiteit was troef.

Ik heb een halfuur uur moeten zoeken voor ik het toestel op zolder terugvond, naast de Panasonic VHS-camera uit 1981. Het fototoestel was nog geladen met een filmrolletje van 36 exposures. Hoe belangrijk waren de laatste foto’s als ik vergat ze te laten ontwikkelen? Of is het een nieuw rolletje dat al klaar zit om te beginnen schieten? Overigens, Fuji liet in 2010 weten dat ze stopten met de productie van de Sensia diafilm. Een teken aan de wand. Diafilm is positief en fotofilm negatief, maar de digitale camera is het einde.

De wereld van de fotografie

De boekenserie is mooi uitgevoerd, met hardcover én een slappe kaft eromheen, voorzien van verduidelijkende foto’s. Maar ik geef grif toe dat ik niet alle teksten heb gelezen, hoogstens de onderwerpen die me het meest interesseerden, en die heb ik in mijn loopbaan als amateurfotograaf uitgeprobeerd.
  De fotografieboeken lagen een hele tijd op zolder, naast de boiler die in 2017 tijdens onze vakantie in het buitenland ontplofte. Het water lekte langzaam weg en een heleboel dozen met prullaria slorpten het vocht lustig op, maar de encyclopedie van de fotografie lag op een verhoogje en was de dans ontsprongen. Omdat ik er nog steeds geen afstand van kon nemen, verhuisden de boeken naar de garage. In de lades van twee afgedankte nachtkastjes zijn ze tegen vocht en licht beschermd geweest. Nu, bijna 40 jaar later, kunnen ze me nog inspireren om via deze pagina de donkere kant van de fotografie te belichten.

Uw Kiekende Waarnemer

Terug naar boven